Phép trừ có nhớ trong phạm vi 100 là một trong những kiến thức nền tảng quan trọng khi trẻ bước vào lớp 2 – giai đoạn bắt đầu tiếp cận những phép tính toán học phức tạp hơn. Tuy nhiên, không ít bé cảm thấy “rối não” mỗi khi phải mượn 1, ghi nhớ và tính toán qua nhiều bước. Vậy làm thế nào để con học phép trừ có nhớ một cách dễ hiểu, nhớ lâu và không còn sợ toán? Trong bài viết này, KidsUP sẽ chia sẻ với ba mẹ sẽ tìm thấy những bí quyết đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để giúp bé chinh phục dạng toán này – từ cách tiếp cận sinh động đến phương pháp học thông minh tại nhà.
Hiểu đúng về phép trừ có nhớ
Phép trừ có nhớ xảy ra khi số bị trừ nhỏ hơn số trừ ở một hàng nào đó (thường là hàng đơn vị), khiến bé phải mượn 1 từ hàng chục kế bên để thực hiện phép tính. Việc “mượn” này sẽ làm thay đổi cả hàng chục, vì vậy nếu không nắm chắc nguyên tắc, trẻ rất dễ tính sai.
Ví dụ minh họa sinh động: Bé có 32 chiếc kẹo (số bị trừ), tặng bạn 17 chiếc (số trừ). Ta có phép tính: 32 – 17 = ?
Bắt đầu từ hàng đơn vị: 2 – 7 → không thực hiện được, nên bé phải mượn 1 chục từ số 3 (hàng chục), Khi đó:
- Hàng đơn vị thành: 12 – 7 = 5
- Hàng chục còn lại: 2 – 1 = 1
=> Kết quả là 15 chiếc kẹo còn lại
Sự khác biệt giữa phép trừ thường và phép trừ có nhớ
| Tiêu chí | Phép trừ thường | Phép trừ có nhớ |
| Tình huống | Mỗi chữ số ở số bị trừ đều lớn hơn hoặc bằng số trừ | Có ít nhất một chữ số ở số bị trừ nhỏ hơn số trừ |
| Cách thực hiện | Trừ từng hàng từ phải qua trái, không cần mượn | Phải mượn 1 đơn vị từ hàng kế bên và ghi nhớ |
| Ví dụ | 54 – 21 = 33 | 43 – 28 = 15 |
Những khó khăn phổ biến khi trẻ học phép trừ có nhớ
Phép trừ có nhớ trong phạm vi 100 tuy không phức tạp với người lớn, nhưng lại là một “bài toán lớn” đối với học sinh lớp 2. Nhiều bé dù học đi học lại vẫn chưa hiểu rõ cách làm hoặc thường xuyên sai sót. Dưới đây là 3 khó khăn phổ biến nhất mà trẻ thường gặp khi học dạng toán này.
– Trẻ nhầm lẫn khi mượn – trả
Việc “mượn 1” rồi “trả lại” sau là khái niệm khá trừu tượng với trẻ nhỏ. Nhiều bé không hiểu vì sao phải mượn, hoặc sau khi mượn thì quên điều chỉnh hàng chục, dẫn đến kết quả sai.
Ví dụ, khi làm phép trừ 41 – 26, bé có thể trừ 1 – 6 ra số âm hoặc… trừ đại để ra kết quả “có vẻ đúng”. Điều này cho thấy trẻ đang thiếu hiểu bản chất và chưa nắm chắc quy trình mượn-trả.
– Học vẹt, thiếu hiểu bản chất phép tính
Một số trẻ chỉ làm theo mẫu giáo viên hoặc phụ huynh hướng dẫn mà không thật sự hiểu mình đang làm gì. Khi thay đổi đề bài hoặc phép tính hơi khác một chút, bé sẽ không biết xử lý ra sao.
Điều này khiến kỹ năng tính toán của trẻ không bền vững, và rất dễ bị rối khi làm bài kiểm tra hoặc làm bài thi.
– Thiếu tập trung, dễ chán nản vì bài toán “lặp đi lặp lại”
Phép trừ có nhớ thường được luyện bằng cách làm nhiều bài tập tương tự nhau. Nếu cách học quá khô khan, bé sẽ nhanh chán, lơ là, làm sai hoặc làm cho có. Khi không thấy được “niềm vui” trong việc học, trẻ dễ mất hứng thú và hình thành tâm lý “ngại học toán”.
5 bí quyết giúp bé học tốt phép trừ có nhớ trong phạm vi 100
Để giúp trẻ không chỉ làm đúng mà còn hiểu sâu, nhớ lâu phép trừ có nhớ trong phạm vi 100, phụ huynh cần áp dụng những phương pháp linh hoạt và gần gũi với tâm lý trẻ nhỏ. Dưới đây là 5 bí quyết đơn giản nhưng rất hiệu quả mà ba mẹ có thể bắt đầu ngay từ hôm nay.
– Bí quyết 1: Dạy bé hiểu bản chất “mượn 1” thay vì học vẹt
Thay vì bắt con thuộc lòng quy trình “mượn – trả” khô khan, ba mẹ hãy giải thích vì sao cần mượn, và “1” đó thực chất đến từ đâu.
Ví dụ: dùng 10 que tính để minh họa 1 chục, cho trẻ “thấy” tận mắt việc mượn 1 chục để đổi thành 10 đơn vị. Khi trẻ hiểu được mối liên hệ giữa hàng chục và hàng đơn vị, con sẽ tự tin hơn khi xử lý các bài toán phức tạp hơn.
– Bí quyết 2: Ứng dụng các câu chuyện, trò chơi để tăng hứng thú
Học toán không nhất thiết phải gắn liền với sách vở cứng nhắc. Phụ huynh có thể kể chuyện sáng tạo như:
“Bé Na có 12 quả táo, bạn Minh lấy 7 quả. Bé Na phải xin thêm 1 rổ từ mẹ để chia cho bạn…”
Hoặc tổ chức trò chơi ghép kết quả, đua tính đúng, hoặc dùng flashcard sinh động để con vừa học vừa chơi. Sự vui vẻ sẽ giúp trẻ ghi nhớ kiến thức một cách tự nhiên hơn.
– Bí quyết 3: Áp dụng phương pháp học chậm mà chắc
Nhiều ba mẹ quá kỳ vọng, muốn con làm được nhiều phép tính trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, với dạng toán có nhiều bước như phép trừ có nhớ, hãy đi từng bước, chắc từng phần. Chỉ cần mỗi ngày luyện vài phép toán đúng, con sẽ tự tin hơn nhiều so với việc luyện 20 phép nhưng sai phân nửa.
– Bí quyết 4: Luyện tập thường xuyên với bài tập dạng phong phú
Đừng chỉ đưa con những bài toán kiểu “63 – 28 = ?” mà hãy đa dạng hóa bài tập:
- Trừ có nhớ trong bảng tính
- Bài toán có lời văn
- Tìm số bị trừ, số trừ khi biết kết quả
- So sánh kết quả hai phép trừ
Sự thay đổi dạng bài sẽ giúp bé không bị nhàm chán và biết cách vận dụng linh hoạt kiến thức.
– Bí quyết 5: Kết hợp học online qua ứng dụng hoặc video minh họa
Hiện nay có nhiều ứng dụng toán tư duy hoặc video hoạt hình giải thích phép trừ cực kỳ sinh động. Những hình ảnh trực quan, âm thanh hấp dẫn giúp trẻ dễ hiểu hơn gấp nhiều lần so với cách học truyền thống. Ba mẹ có thể tham khảo các nền tảng như KidsUP Montessori, Monkey Math, YouTube Kids và nhiều nền tảng, ứng dụng khác để hỗ trợ việc học tại nhà một cách thú vị mà không áp lực.
Bài tập phép trừ có nhớ trong phạm vi 100 từ cơ bản đến nâng cao
– Bài 1: Luyện 20 phép trừ có nhớ trong phạm vi 100
| STT | Phép tính | STT | Phép tính |
| 1 | 52 – 26 = | 11 | 83 – 59 = |
| 2 | 63 – 28 = | 12 | 66 – 39 = |
| 3 | 45 – 17 = | 13 | 77 – 48 = |
| 4 | 81 – 46 = | 14 | 64 – 27 = |
| 5 | 74 – 29 = | 15 | 93 – 58 = |
| 6 | 90 – 55 = | 16 | 88 – 49 = |
| 7 | 67 – 38 = | 17 | 79 – 35 = |
| 8 | 86 – 47 = | 18 | 91 – 66 = |
| 9 | 59 – 34 = | 19 | 85 – 67 = |
| 10 | 71 – 46 = | 20 | 70 – 45 = |
– Bài 2: Giải toán có lời văn (3 bài, có đáp án)
Giải bài toán đố số 1: Lan có 83 quyển sách. Cô bé đã tặng 47 quyển cho thư viện trường. Hỏi Lan còn lại bao nhiêu quyển sách?
Lời giải: 83 – 47 = 36 (quyển sách)
Đáp án: 36 quyển sách
Giải bài toán đố số 2: Một cửa hàng có 92 chiếc bánh. Trong buổi sáng, cửa hàng bán được 58 chiếc. Hỏi buổi sáng cửa hàng còn lại bao nhiêu chiếc bánh?
Lời giải: 92 – 58 = 34 (chiếc bánh)
Đáp án: 34 chiếc bánh
Giải bài toán đố số 3: Hùng có 75 viên bi. Sau khi chơi, Hùng làm mất 46 viên. Hỏi Hùng còn lại bao nhiêu viên bi?
Lời giải: 75 – 46 = 29 (viên bi)
Đáp án: 29 viên bi
Kết Luận
Việc thành thạo phép trừ có nhớ trong phạm vi 100 sẽ giúp trẻ tự tin hơn khi học toán. Với phương pháp đúng và công cụ hỗ trợ phù hợp như ứng dụng KidsUP, bé sẽ học dễ hiểu, nhớ lâu và hứng thú hơn mỗi ngày.
