Trong chương trình Toán tiểu học, các phép tính với đại lượng – đặc biệt là thời gian – đóng vai trò quan trọng giúp học sinh vận dụng kiến thức vào đời sống thực tế. Một trong những kỹ năng cần thiết là nhân số đo thời gian với một số. Bài viết này của KidsUP sẽ hướng dẫn ba mẹ và giáo viên cách dạy trẻ thực hiện phép nhân này một cách dễ hiểu, chính xác và hiệu quả nhất.
Khái niệm số đo thời gian và các đơn vị liên quan
Số đo thời gian là đại lượng thể hiện khoảng thời gian giữa hai thời điểm, hoặc độ dài của một hoạt động nào đó. Trong Toán học, thời gian được đo bằng các đơn vị quen thuộc như:
- Giây (s)
- Phút (ph)
- Giờ (h)
- Ngày, tuần, tháng, năm
Các đơn vị này có quan hệ quy đổi như sau:
- 1 phút = 60 giây
- 1 giờ = 60 phút
- 1 ngày = 24 giờ
- 1 tuần = 7 ngày
Việc nhân số đo thời gian với một số nghĩa là ta nhân mỗi đơn vị (giây, phút, giờ…) trong một số đo cụ thể với một số tự nhiên hoặc thập phân, sau đó chuyển đổi đơn vị khi cần để đảm bảo kết quả rõ ràng, hợp lý.
4 bước chuẩn để nhân số đo thời gian với một số
Khi thực hiện phép nhân số đo thời gian với một số, học sinh cần tuần tự làm theo các bước để tránh nhầm lẫn. Người học hãy làm theo từng bước để có được kết quả chính xác.
– Bước 1: Đặt phép tính
Trước tiên, cần xác định rõ số đo thời gian cho trước là bao nhiêu và số nhân là mấy. Ví dụ: 2 giờ 30 phút × 3.
Viết phép tính rõ ràng từng phần để dễ theo dõi:
- Giờ: 2 × 3
- Phút: 30 × 3
– Bước 2: Thực hiện phép nhân từng đơn vị
Nhân lần lượt từng đơn vị thời gian với số đã cho:
- 2 giờ × 3 = 6 giờ
- 30 phút × 3 = 90 phút
– Bước 3: Chuyển đổi đơn vị khi cần thiết
Nếu kết quả ở một đơn vị vượt qua mức quy đổi, cần chuyển đổi.
Ví dụ: 90 phút = 1 giờ 30 phút
Lúc này cộng thêm vào phần giờ: 6 giờ + 1 giờ = 7 giờ
Vậy kết quả là: 7 giờ 30 phút
– Bước 4: Điền kết quả có được sau khi thực hiện 3 bước trên
Sau khi chuyển đổi xong, ghi lại kết quả đầy đủ. Lưu ý luôn ghi phần đơn vị để tránh nhầm lẫn: Kết quả: 7 giờ 30 phút
Khi nào cần nhân số đo thời gian cho một số?
Việc nhân số đo thời gian với một số xuất hiện thường xuyên trong thực tế và học tập, điển hình như:
- Tính tổng thời gian thực hiện một công việc lặp đi lặp lại (ví dụ: mỗi tiết học kéo dài 45 phút, một buổi học có 4 tiết thì tổng thời gian là bao nhiêu?
- Tính tổng thời gian làm việc theo ca, thời gian luyện tập thể thao, thời gian đi đường khi đi nhiều chuyến giống nhau.
- Trong bài toán về tốc độ, chiều dài quãng đường, thời gian.
Việc hiểu rõ cách nhân số đo thời gian sẽ giúp trẻ chủ động hơn khi giải quyết các bài toán có yếu tố thực tế.
Ví dụ minh họa cách nhân số đo thời gian với một số
Để hiểu rõ hơn, cùng xem một số ví dụ minh họa cụ thể dưới đây:
– Ví dụ 1 – Nhân số đo thời gian đơn giản
Đề bài: Một tiết học kéo dài 40 phút. Một ngày có 5 tiết học. Hỏi cả ngày học kéo dài bao nhiêu phút?
Giải: 40 phút × 5 = 200 phút
– Ví dụ 2 – Nhân số đo thời gian có giây
Đề bài: Một đoạn nhạc dài 2 phút 20 giây. Nếu nghe đoạn nhạc đó 4 lần liên tiếp thì tổng thời gian là bao nhiêu?
Giải:
- 2 phút × 4 = 8 phút
- 20 giây × 4 = 80 giây = 1 phút 20 giây
- Tổng cộng: 8 phút + 1 phút 20 giây = 9 phút 20 giây
– Ví dụ 3 – Nhân số đo thời gian với số thập phân
Đề bài: Một công việc mất 1,5 giờ để hoàn thành. Hỏi 6 công việc như vậy thì mất bao nhiêu thời gian?
Giải: 1,5 giờ × 6 = 9 giờ
Luyện tập nhân số đo thời gian với một số (CÓ ĐÁP ÁN)
Để trẻ luyện tập thành thạo, ba mẹ hoặc giáo viên có thể cho trẻ làm các bài tập dưới đây.
Bài tập cơ bản
- 15 phút × 4 = ?
- 2 giờ × 5 = ?
- 30 giây × 3 = ?
- 1 giờ 20 phút × 2 = ?
- 3 phút 40 giây × 3 = ?
Đáp án:
- 60 phút = 1 giờ
- 10 giờ
- 90 giây = 1 phút 30 giây
- 2 giờ 40 phút
- 11 phút
Bài tập nâng cao
- 2 giờ 45 phút × 4 = ?
- 1 phút 30 giây × 5 = ?
- 1,25 giờ × 8 = ?
- Một công việc kéo dài 50 phút, thực hiện 3,5 lần thì mất bao nhiêu thời gian?
Đáp án:
- 11 giờ
- 7 phút 30 giây
- 10 giờ
- 175 phút = 2 giờ 55 phút
Kết luận
Việc nhân số đo thời gian với một số là kiến thức cơ bản nhưng rất quan trọng trong toán học tiểu học. Đây cũng là một kỹ năng thiết thực trong đời sống hàng ngày. Ba mẹ và giáo viên hãy hướng dẫn trẻ từng bước, sử dụng ví dụ thực tế để con dễ hiểu và ghi nhớ lâu hơn. Đừng quên luyện tập thường xuyên qua các bài tập để củng cố kiến thức nhé! KidsUP chúc ba mẹ nuôi dạy con ngày càng khỏe mạnh và giỏi giang.
