Trẻ em chính là tương lai của xã hội và sức khỏe của các bé là yếu tố then chốt đảm bảo sự phát triển hoàn thiện. Tuy nhiên tình trạng trẻ bị suy dinh dưỡng vẫn là một vấn đề nhức nhối, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Do đó, việc biết cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng để bé phát triển là kiến thức mà bạn cần nắm được. Hãy cùng với KidsUP tìm hiểu về cách tạo bảng dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng nhé!
Tác động của suy dinh dưỡng đến sức khỏe và phát triển của trẻ
Trước khi tìm hiểu về cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng, bạn cần hiểu về tác động của suy dinh dưỡng đến sự phát triển của bé. Điều này sẽ giúp cho ba mẹ hiểu rõ được những hậu quả nghiêm trọng mà chứng suy dinh dưỡng này mang lại.
Chậm phát triển thể chất
Suy dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe và phát triển ở trẻ em. Khi không được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết, cơ thể của bé sẽ phải chịu đựng nhiều hậu quả tiêu cực, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển đầu đời.
Một số hậu quả thường gặp đối với trẻ bị suy dinh dưỡng như:
- Chậm phát triển chiều cao và cân nặng: Trẻ bị suy dinh dưỡng thường có tốc độ tăng trưởng chậm hơn so với các bạn đồng trang lứa.
- Suy giảm chức năng miễn dịch: Dinh dưỡng không đủ khiến hệ miễn dịch của trẻ bị suy yếu, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng như tiêu chảy, viêm phổi,…
- Ảnh hưởng đến sự phát triển cơ bắp và xương: Thiếu hụt protein, vitamin và khoáng chất cần thiết có thể làm giảm sự phát triển cơ bắp và xương…
Tác động lên trí tuệ và khả năng học hỏi
Suy dinh dưỡng còn tác động nghiêm trọng đến trí tuệ và khả năng học hỏi của trẻ. Khi thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết, não bộ và hệ thần kinh của trẻ không thể phát triển một cách tối ưu, dẫn đến nhiều hệ lụy về tinh thần và nhận thức.
Một số vấn đề thường gặp khi bé bị suy dinh dưỡng như:
- Chậm phát triển nhận thức: Suy dinh dưỡng có thể gây ra sự chậm phát triển về mặt nhận thức. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và giải quyết các vấn đề, cũng như trong việc ghi nhớ và tái hiện thông tin.
- Giảm khả năng tư duy logic và sáng tạo: Suy dinh dưỡng có thể làm giảm khả năng tư duy, kỹ năng giải quyết vấn đề của bé.
- Giảm khả năng tập trung và chú ý: Trẻ bị suy dinh dưỡng thường gặp khó khăn trong việc cố gắng tập trung lâu vào một việc gì đó.
Hậu quả khi bé bị suy dinh dưỡng thời gian dài
Suy dinh dưỡng không chỉ gây ra những tác động tức thời mà còn để lại những hậu quả lâu dài và nghiêm trọng cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Nếu như bé bị suy dinh dưỡng lâu ngày thì sẽ dẫn đến tình trạng dễ mắc các vấn đề liên quan đến nhiễm trùng, ảnh hưởng đến khi bé đã trưởng thành.
Suy dinh dưỡng có ảnh hưởng đến việc giảm khả năng lao động khi bé trưởng thành. Bên cạnh đó, bé còn tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, và các rối loạn chuyển hóa dinh dưỡng.
Cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng
Dưới đây là một số cách chăm sóc trẻ khi bé bị suy dinh dưỡng mà ba mẹ nên tham khảo bên cạnh các tư vấn của bác sĩ. Ngay cả khi bé không bị suy dinh dưỡng thì ba mẹ cũng có thể áp dụng những cách dưới đây để chăm sóc cho bé.
Chế độ dinh dưỡng cân bằng
– Lựa chọn thực phẩm phù hợp
Việc lựa chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng sẽ giúp bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Một số thực phẩm giàu dinh dưỡng mà bạn cần cung cấp cho bé như sau:
- Rau và quả là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất thiết yếu, giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chức năng cơ thể.
- Protein là thành phần quan trọng giúp xây dựng và phục hồi các mô cơ thể. Các nguồn protein chất lượng cao bao gồm: Thịt gà, cá, hải sản,…
- Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ, từ đó hệ tiêu hóa hoạt động sẽ tốt hơn. Các loại ngũ cốc nên bao gồm: Yến mạch, gạo lứt,…
– Bổ sung ngoài các loại vitamin và khoáng chất cần thiết
Vậy thì trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì? Bạn cần bổ sung thêm các loại vitamin và khoáng chất cần thiết như:
- Vitamin A: Là nền tảng giúp tăng cường hệ miễn dịch, đồng thời cải thiện thị lực.
- Vitamin D: Giúp cơ thể dễ dàng hấp thu được dưỡng chất cần thiết, đưa phospho vào xương để xương chắc khỏe.
- Sắt: Đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển của hồng cầu, đồng thời ngăn ngừa thiếu máu.
Luyện tập thể chất và vận động
– Bài tập phù hợp cho trẻ suy dinh dưỡng
Một cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng hiệu quả bên cạnh dinh dưỡng chính là lựa chọn các bài tập về thể chất và vận động. Hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và duy trì sức khỏe cho trẻ suy dinh dưỡng. Một số bài tập như:
- Đi bộ: Là bài tập dễ thực hiện và không yêu cầu thiết bị. Bắt đầu với quãng đường ngắn và tăng dần thời gian và khoảng cách.
- Chơi ngoài trời: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời như đuổi bắt, nhảy dây hoặc chơi bóng, giúp phát triển thể lực và tinh thần.
- Yoga: Những bài tập yoga đơn giản cho các bé lớn giúp cải thiện sự cân bằng, tăng cường cơ bắp và giảm căng thẳng.
– Lợi ích của việc vận động đối với sức khỏe tổng thể
Vận động giúp kích thích hệ tiêu hóa, tăng cường quá trình hấp thu dinh dưỡng và giảm các vấn đề về tiêu hóa như táo bón. Bên cạnh đó, bé thường xuyên vận động giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Chăm sóc tinh thần của trẻ
Chăm sóc tâm lý là yếu tố quan trọng không thể thiếu trong quá trình phục hồi của trẻ bị suy dinh dưỡng. Ba mẹ có thể tham khảo một số gợi ý sau đây để giúp quá trình chăm sóc trở nên dễ dàng hơn:
– Tạo môi trường vui vẻ và an lành
Bạn nên cho trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương trong gia đình. Ba mẹ hãy chủ động tạo không khí gia đình vui vẻ, hòa thuận để trẻ cảm nhận được sự quan tâm từ cha mẹ và người thân.
– Khuyến khích giao tiếp và chơi đùa
Ba mẹ nên khuyến khích trẻ giao tiếp với gia đình và bạn bè. Bạn hãy dành thời gian để trò chuyện, chia sẻ, giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và cảm thấy được tôn trọng.
Bạn nên khuyến khích bé tham gia vào các nhóm bạn bè hoặc lớp học ngoại khóa để trẻ có cơ hội giao lưu và học hỏi. Những hoạt động nhóm này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội mà còn tạo ra môi trường hỗ trợ tinh thần tích cực.
Theo dõi và đánh giá sự cải thiện của bé
Sau khoảng thời gian thực hiện những cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng, ba mẹ cần đánh giá lại tình trạng sức khỏe của trẻ. Điều này sẽ giúp cho bạn xem xét được các phương pháp áp dụng có hiệu quả hay không.
Khám định kỳ để nắm rõ các chỉ số cơ thể bé
Ngay khi phát hiện hoặc nghi ngờ trẻ bị suy dinh dưỡng, ba mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám lần đầu. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe hiện tại, xác định mức độ suy dinh dưỡng và đề xuất kế hoạch điều trị.
Trong giai đoạn đầu của quá trình phục hồi, bạn nên đưa trẻ đi khám hàng tháng để bác sĩ có thể theo dõi tiến trình và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng nếu cần thiết. Sau khi tình trạng suy dinh dưỡng đã được kiểm soát, ba mẹ nên duy trì lịch khám định kỳ mỗi 3-6 tháng cho bé.
Các chỉ số cần theo dõi
Việc theo dõi các chỉ số sức khỏe của trẻ suy dinh dưỡng là rất quan trọng để đánh giá tình trạng dinh dưỡng và hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Dưới đây là các chỉ số cần theo dõi:
- BMI: Tính chỉ số BMI bằng cách chia cân nặng (kg) cho bình phương chiều cao (m). Chỉ số BMI giúp xác định mức độ gầy, bình thường, thừa cân hoặc béo phì.
Chỉ số BMI (Body Mass Index) là một công cụ dùng để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Công thức tính chỉ số BMI cho trẻ suy dinh dưỡng như sau:
BMI= Cân nặng (kg)/ Chiều cao (m)^2
Ví dụ cụ thể
Giả sử một trẻ có cân nặng là 15 kg và chiều cao là 1 m. Công thức tính BMI sẽ được áp dụng như sau:
BMI=15/ 1^2= 15
Cách đánh giá chỉ số BMI ở trẻ em
Để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của trẻ dựa trên chỉ số BMI, cần sử dụng bảng tham chiếu chỉ số BMI theo tuổi và giới tính. Các tiêu chuẩn này khác nhau tuỳ thuộc vào tổ chức y tế, nhưng thường tuân theo các ngưỡng sau:
- Dưới 5%: Suy dinh dưỡng hoặc thiếu cân.
- Từ 5% đến 85%: Trẻ có cân nặng bình thường.
- Từ 85% đến 95%: Trẻ thừa cân.
- Trên 95%: Trẻ béo phì.
Các ngưỡng này được dựa trên các biểu đồ tăng trưởng chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
- WHZ: Tỷ lệ cân nặng theo chiều cao giúp đánh giá tình trạng dinh dưỡng ngắn hạn. Chỉ số WHZ thấp cho thấy trẻ có thể bị suy dinh dưỡng cấp tính.
- HAZ: Tỷ lệ chiều cao theo tuổi giúp đánh giá sự phát triển dài hạn. Chỉ số HAZ thấp cho thấy trẻ bị suy dinh dưỡng mãn tính hoặc thấp còi.
Kết luận
Thông qua bài viết trên, KidsUP đã chia sẻ với bạn những cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng cùng với những thông tin liên quan. Mong rằng nội dung mà chúng tôi mang đến sẽ giúp ích được cho ba mẹ trong quá trình nuôi dạy con cái.
