Nhiều ba mẹ có con đang ở tuổi 0 – 6 rất quan tâm tới giáo dục sớm, và một trong những phương pháp phổ biến nhiều người lựa chọn là Montessori. Tuy nhiên, ba mẹ đã biết những nguyên tắc nền tảng xuyên suốt việc dạy con theo phương pháp Montessori là gì chưa?
Dạy con theo phương pháp montessori cần sự tôn trọng
Dạy con theo phương pháp Montessori (nguồn: uofmhealth)
Điều này không hề đơn giản. Các phụ huynh luôn cho rằng con mình còn quá nhỏ để tự làm và xử lý nhiều thứ, vậy nên thường làm hộ con, đón biết ý của con để giúp con làm, cũng như cấm đoán con nhiều việc khác vì không cho rằng con có thể làm được.
Sự tôn trọng mà ba mẹ dành cho con đơn giản thể hiện qua việc đặt bản thân của mình vào suy nghĩ của con để đưa ra câu hỏi Tại sao con lại làm thế. Hãy dành cho trẻ những cái ôm thật chặt để khích lệ, và tôn trọng trẻ mọi lúc mọi nơi.
Tự do di chuyển
Một trong những nguyên tắc quan trọng khi dạy con theo phương pháp montessori là để trẻ tự do di chuyển, tự lựa chọn hoạt động yêu thích. Hãy cho trẻ không gian, cơ hội để con di chuyển tự do, khám phá mọi thứ xung quanh. Đừng chỉ vì muốn bao bọc, muốn con ngồi yên không quấy phá mà “nhốt” con trong những cái “hang”, cái “cũi” ba mẹ tạo nên. Việc tự do di chuyển theo ý mình giúp con khám phá môi trường sống và trải nghiệm những kỹ năng tưởng như rất hiển nhiên với người lớn nhưng mới lạ với bé.
Ví dụ tùy theo độ tuổi, ba mẹ sẽ dạy con cách leo trèo, từ đơn giản tới nâng cao như trèo lên ghế, trèo lên giường, bắc ghế trèo lên để tự đánh răng, tự lấy đồ con cần mà không cần trợ giúp của ba mẹ. Nhờ được học cách tự do di chuyển, con có cơ hội phát triển, học các kỹ năng mới, tự xử lý vấn đề của mình và hiểu thế giới diễn ra thế nào quanh mình.
Tự do lựa chọn cũng là cách dạy con theo phương pháp montessori
Dựa trên sự tôn trọng, hãy cho trẻ được lựa chọn, nhất là khi bé đang 1 – 3 tuổi. Ví dụ, ngồi ăn trong cùng bữa cơm, thay vì ép con ăn theo mong muốn của bạn, hãy để con lựa chọn những món con muốn ăn, hay cho con chọn quần áo con sẽ mặc, lúc đi siêu thị cho con chọn giữa 2-3 đồ dùng với màu sắc khác nhau… Việc cho trẻ tự do lựa chọn giúp trẻ hiểu được là con được cả nhà tôn trọng và tự tin đưa ra quyết định, tạo cơ hội để con được suy nghĩ, phản biện.
Dạy trẻ tự lập
Montessori đề cao việc cho trẻ tự làm mọi việc mà con có thể làm. Ba mẹ đừng bao giờ làm hộ con bất cứ một việc gì mà con biết là con sẽ tự làm thành công, bởi như vậy là làm mất đi cơ hội con được tự xoay sở, tự tư duy, tự áp dụng các kỹ năng, kiến thức để xử lý vấn đề. Chỉ khi con tự làm, dù thành công hay vấp ngã, con mới có những trải nghiệm của riêng mình và nhớ lâu được.
Dạy trẻ tự lập là phương pháp dạy con theo Montessori (nguồn: baotuyenquang)
Việc của ba mẹ là cố gắng đơn giản hóa mọi công việc có thể liên quan tới trẻ để con được tự làm như mặc quần áo, vệ sinh cá nhân, đi giày dép, dọn đồ chơi, tự bóc hoặc mở những thứ đồ con có thể bóc/ mở… Hãy cho trẻ tự ăn dù sau đó là con bôi bẩn quần áo, rơi vãi ra ngoài, tạo ra chiến trường hỗn độn, nhưng đây là cơ hội để trẻ thực hành các kỹ năng sống.
Ba mẹ chỉ hỗ trợ khi quan sát thấy sự việc theo chiều hướng tiêu cực hoặc khó quá con không thể làm được.
Giao tiếp
Đừng nói chuyện với trẻ bằng giọng uy quyền, bề trên của người ba, người mẹ, mà hãy nhìn vào mắt con, cúi xuống hoặc đứng ngang hàng với con để nói chuyện to, rõ ràng như người bạn. Hãy cố gắng nói đơn giản, dễ hiểu và cụ thể, đừng nói chung chung, vì tưởng rằng chắc ai cũng hiểu nhưng nhận thức của các bạn nhỏ còn rất non nớt. Hãy dạy cho trẻ biết cách lắng nghe người khác, không cắt lời, chen ngang khi mọi người đang nói. Hãy tôn trọng trẻ khi nói chuyện với chúng. Hãy thường xuyên nói với trẻ về những việc xung quanh, đã và đang xảy ra để trẻ có thể phát triển vốn từ.
Kiên nhẫn là điều quan trọng trong dạy con theo phương pháp montessori
Thông thường, khi mẹ bận rộn mà con quấy nghịch bên cạnh, làm rơi vãi điều gì sẽ khiến mẹ mất bình tĩnh và bực dọc, chắc chắn sẽ la mắng, thậm chí đòn roi. Nhiều người ba có những sự quan tâm khác ngoài gia đình, vợ con mà quên mất phải rộng lượng, bao dung với con, khi con làm mất đồ gì của ba sẽ bị đánh đòn ngay lập tức trong cơn nóng giận. La mắng, trách cứ không khiến mọi việc được giải quyết mà chỉ là thể hiện của sự bất lực, thiếu linh hoạt của ba mẹ, khi “xả rác” cảm xúc vào đầu con trẻ.
Thay vì phản ứng thái quá làm tổn thương con, hãy lắng nghe những chia sẻ về cảm nhận của con trước, cùng con tìm hướng giải quyết tích cực, để sợi dây kết nội ba mẹ và con cái bền chặt, tình cảm hơn nhé.
Hãy là hậu phương hỗ trợ con
Luôn là hậu phương vững chắc của con (nguồn: cleanipedia)
“Tình yêu thương vô điều kiện và đặt ra giới hạn cho các hành vi” – Đó chính là một trong những câu nói nổi tiếng của tiến sỹ, bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori. “Trẻ chỉ cư xử tốt hơn khi chúng cảm thấy tốt hơn”. Và sức mạnh của tình yêu sẽ giúp trẻ thoải mái tâm lý, suy nghĩ tích cực và hành động đúng đắn. Hãy thể hiện tình yêu vô bờ mà ba mẹ dành cho con mỗi ngày để mỗi bé đều cảm nhận được sự hạnh phúc khi có ba mẹ ở bên.
